Prinsjesdag:
2026 wordt een uitvoeringsjaar

Beleidsarm ≠ beleidsloos: 2026 wordt een uitvoeringsjaar

Op Prinsjesdag werd duidelijk waar de zorgsector komend jaar aan toe is. De beleidscontouren voor zorgorganisaties in 2026 lijken duidelijk: weinig koerssprongen, veel uitvoering. Dat klinkt saai, maar voor organisaties is het precies in zo’n “beleidsarm” jaar dat de kwaliteit van je contractering, ketenafspraken en kwaliteitssysteem het verschil maakt.

De Miljoenennota 2026 lijkt, op basis van de tot nu toe gelekte stukken, hier ook geen koerswijziging op te brengen, maar gaat wel door op het pad van behoud en beheersing. Dat is voelbaar in de zorgpremies, in de druk op langdurige zorg en in de voorspelbare (maar krappe) tariefkaders. Wat merk je daarvan per sector? En wat als plannen toch anders uitpakken? We leggen het simpel uit.

Ravijnjaar 2026: minder geld, harde keuzes

Waarschijnlijk heb je het al vaker voorbij horen komen, maar 2026 wordt niet voor niets een ravijnjaar genoemd. Vanaf komend jaar wordt een nieuw verdeelmodel ingevoerd voor het gemeentefonds, waardoor gemeenten samen naar verwachting €2,5 tot 3 miljard minder ontvangen. Sommige gemeenten zijn dit jaar al begonnen met bezuinigen. De vraag naar jeugdhulp en Wmo verschilt per gemeente, maar het budget beweegt daar niet altijd in mee en dat zorgt voor tekorten. Met de druk op gemeentelijke budgetten is dit hét moment om breder te kijken: denk aan nieuwe subsidies, een Wlz-contract of een contract met zorgverzekeraars.

Jeugdzorg & gehandicaptenzorg: bezuinigingen teruggedraaid, druk niet weg

De zware taakstelling op jeugdzorg van circa €511 miljoen is teruggedraaid. De plannen die op tafel lagen betekenden een extra, structurele besparing op jeugdzorg (bovenop eerdere ombuigingen), met risico op strakkere toegang, lagere volumes en zelfs een eigen bijdrage. Afgelopen maand werd ook bekend dat de gemeentelijke jeugdzorg tekorten over 2023-2024 toch gecompenseerd zullen worden.

Naast deze teruggedraaide besparing voor de jeugdzorg is de bezuiniging van €140 miljoen op de gehandicaptenzorg voorlopig on hold gezet. Dat geeft lucht in de begrotingen voor 2026. Hoewel de financiële druk dit jaar iets afneemt, blijft het ook in de gehandicaptenzorg belangrijk om vooruit te blijven kijken. Denk hierbij aan je doelmatigheid en kwaliteit verder versterken en waar mogelijk je financieringsbasis te verbreden.

Ouderenzorg onder druk en in beweging

De Wlz-bestedingsruimte is ook in 2026 weer iets gegroeid. Dit geeft weer wat lucht binnen het langdurig zorgkader. Tegelijk staat de ouderenzorg onder druk en in beweging: de vergrijzing trekt door, personeel blijft schaars, en de vraag verschuift richting langer thuis waar het kan, zorg in een instelling waar het moet.

Het uitgangspunt blijft dat noodzakelijke zorg toegankelijk en betaalbaar moet blijven. Daarom is het relevant dat dit jaar twee akkoorden zijn getekend en bekrachtigd: het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg (HLO) en het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA). Het HLO geeft richting voor passende zorg, minder bureaucratie en het slimmer inzetten van schaarse professionals. Het AZWA versnelt de domeinoverstijgende samenwerking in de regio, met afspraken over gegevensuitwisseling, wachttijdreductie en het aantrekkelijker maken van het werk. Samen betekenen ze voor 2026: meer focus op regionale uitvoering, beter zicht op middelen, en concretere randvoorwaarden om ouderen tijdig, dichtbij en passend te helpen.

GGZ & FZ: status quo

Op basis van de gelekte Prinsjesdag-informatie lijken er voor 2026 geen grote koerswijzigingen specifiek voor de GGZ of forensische zorg; de precieze duiding volgt pas bij de Miljoenennota, maar voorlopig geen signalen van ingrijpende aanpassingen. Tegelijk start de contracteringsronde voor Forensische Zorg (FZ) bijna weer op: de DJI blijft de opdrachtgever/inkoper en zet trajecten uit (o.a. via TenderNed) volgens het geldende kwaliteits- en inkoopkader. We komen hierop terug zodra er wel substantiële wijzigingen in de Prinsjesdagstukken of de inkoopdocumenten verschijnen.

2026 wordt een uitvoeringsjaar met behoud en beheersing

Het ravijnjaar zet druk op het Gemeentefonds, terwijl de jeugdzorg de zware taakstelling kwijt is en (deels) wordt gecompenseerd, de gehandicaptenzorg €140 mln lucht krijgt en de Wlz licht groeit. In de ouderenzorg geven HLO en AZWA richting aan passende zorg en regionale uitvoering, terwijl voor GGZ/FZ nog geen grote koerswijzigingen zichtbaar zijn en de FZ-contractering weer opstart.

Juist nu maak je het verschil in je contractering, ketenafspraken en een stevig kwaliteitssysteem. Heb je daar hulp bij nodig? Wij denken graag met je mee!