Waar let de IGJ op? 5 punten uit de praktijk

Een bezoek van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Veel zorgorganisaties krijgen er vroeg of laat mee te maken. Een spannend moment, want wat gaan ze vragen? Heb je alles goed geregeld? Zijn je processen op orde? En wat doe je met signalen uit je organisatie?

Benieuwd waar de IGJ op let? Op basis van ruim 80 openbare IGJ-rapporten hebben wij 5 punten verzameld waar je vandaag nog mee aan de slag kunt.

#1 Beleid is meer dan een verzameling documenten

Natuurlijk heb je een visie op persoonsgerichte zorg. En misschien zelfs een kwaliteitssysteem voor de zorg waarin je protocollen en beleid vastlegt. Maar dat is niet het enige waar de IGJ naar kijkt. De IGJ wil vooral weten hoe je dat in de praktijk aanpakt en of je er actief op stuurt.

Hier let de IGJ op:

• Is je PDCA-cyclus gesloten? (oftewel: plan je, doe je, check je en stuur je bij?)
• Gebruik je data uit audits, meldingen of tevredenheidsonderzoeken?
• Weten medewerkers wat er van hen verwacht wordt?
• Ligt er alleen een plan, of pas je het ook (dagelijks) toe in de praktijk?

👉 Tip: leg niet alleen vast wat je wilt bereiken, maar ook hoe je dat meet en evalueert. De IGJ ziet snel of dat ontbreekt.

#2 Deskundig personeel = veilige zorg

Het draait voor de IGJ niet om hoeveel zorgprofessionals je inzet, maar om wat zij kunnen. Is je team goed geschoold? Weten zij hoe ze veilig medicatie toedienen? Begrijpt iedereen de Wet zorg en dwang (Wzd) als deze van toepassing is? En staan de juiste medewerkers of zelfstandige zorgprofessionals voor een groep met complexe zorgvragen?

Dit zijn veelvoorkomende knelpunten:

• Er wordt geen professional met de juiste deskundigheid betrokken bij cliënten.
• Medewerkers weten niet wat onvrijwillige zorg is of hoe ze dit moeten registreren.
• Er is geen scholingsplan aanwezig, of het scholingsplan is onvoldoende gericht op de doelgroep.
• Actuele VOG’s ontbreken in het personeelsdossier.
• Er zijn onbevoegde krachten actief bij kwetsbare groepen.

👉 Tip: neem collega’s stap voor stap mee: wat moeten ze weten, wat moeten ze kunnen en wat moet er geregeld zijn? Zo kom je niet voor verrassingen te staan bij een inspectiebezoek.

#3 Zorg dat je medicatieveiligheid op orde is

Medicatie die over de datum is, toedienlijsten die niet kloppen of zelfzorgmiddelen zonder vermelding in het dossier. Het zijn geen incidenten meer: de IGJ komt dit soort fouten regelmatig tegen. En ook als de intentie goed is, telt het als onveilig handelen.

Hier let de IGJ op:

• Medicatie wordt veilig en op de juiste temperatuur bewaard.
• Toedienlijsten zijn actueel en volledig.
• Zelfzorgmedicatie wordt (met toestemming) vastgelegd.
• Er is regelmatige controle op de houdbaarheid van medicatie.
• Er is een medicatiebeleid aanwezig - en dit wordt in de praktijk toegepast.
• Het is voor iedereen duidelijk wie wat mag doen en wie eindverantwoordelijk is.

👉 Tip: zorg dat elke medewerker weet wat de medicatieafspraken zijn. Houd een korte checklist per cliënt bij. Wat wordt gegeven, wanneer en door wie? Controleer de lijst wekelijks.

#4 Hygiëne en veiligheid zijn geen bijzaak

Schimmel op de badkamertegels, loszittende kasten of een rommelige slaapruimte. Misschien kijk je eroverheen als je er dagelijks werkt. Toch ziet de IGJ dit als aandachtspunten voor de veiligheid en leefomgeving van je cliënten.

Hier let de IGJ op:

• De leefomgeving is schoon, opgeruimd en goed onderhouden.
• Vochtplekken, schimmel of ongedierte worden tijdig gesignaleerd en aangepakt.
• Meubilair en apparatuur staan stevig en veilig opgesteld.
• Risico’s op vallen, struikelen of beknelling zijn beperkt tot het minimum.
• Gevaarlijke situaties worden niet genegeerd, maar direct aangepakt.

Tip: Loop maandelijks samen met een collega kritisch door de ruimtes heen om risico’s te signaleren. En zorg dat je de dingen die je opmerkt op korte termijn oplost.

#5 Bereid je voor op kritische vragen van de IGJ

De inspectie kijkt niet alleen naar wat je doet, maar vooral naar hoe je dat doet. Zijn er trends in incidentmeldingen? Wordt er methodisch gewerkt? Zijn zorgplannen actueel en doelgericht? Als het antwoord ‘nee’ is, dan is er werk aan de winkel.

👉 Wat je nu alvast kunt doen:

• Train je team in resultaatgericht rapporteren.
• Check of je dossiers gekoppeld zijn aan zorgdoelen.
• Bespreek regelmatig of iedereen de wetgeving snapt én toepast.

Laat de IGJ maar komen!

Een bezoek van de IGJ hoeft geen stressmoment te zijn. Zolang je maar weet wat er van je verwacht wordt en waar je op moet letten. Daar helpen wij je graag bij! We bereiden je voor op het inspectiebezoek en helpen je - als dat nodig is - met het opstellen van een verbeterplan.

We weten wat de IGJ vraagt, kennen de toetsingskaders en denken graag met je mee. Over beleid, praktijk en alles daartussenin. Benieuwd waar jouw organisatie staat? Of hulp nodig met een verbeterplan? Neem gerust contact op!